Deel II - de Eemshaven (1 van 2)
Elke keer als je de Eemshaven nadert is er vanaf enige afstand uitzicht op een antropogeen gebergte van reuring, bedrijvigheid en lomp grote infra. Tot op een paar honderd kilometer in elke richting is dit het epi(sch) centrum van het koppelnet in allerlei facetten. En altijd is er in de Eemshaven wat geks aan de hand. Nieuwe dingen, iets veranderd of men is bezig met een of ander raar project. Ik ben er inmiddels al vaak geweest (telkens met tussenpozen), maar nooit is het er saai en altijd kan je er met gemak een dag kwijt.
Wat deze keer al vanaf een afstandje opviel is dat de RWE-kolenkachel uit leek te staan. Geen stoomwolk uit de schoorsteen, terwijl het weer daar wel aanleiding toe zou moeten geven. Doet ie het nog wel? Of zijn de kolen op? Euh.. da is nie goe nie.
- De kolenkachel staat uit
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 28.jpg (101.24 KiB) 9011 keer bekeken
Het eerste dat gespot moest worden was het nieuwe trafostation Eemshaven Hogeland. Maar vanwege een grote regenbui precies tijdens aankomst in de haven waren de omstandigheden slecht. Een trafostation loopt niet weg, dus dat gaf tijd om eerst aan de inwendige mens te denken. Horeca is sinds de corona-uitbraak een gewaagde zet, maar op deze rustige plek kon het echter eenvoudig met inachtneming van alle coronaregels.
Restaurant Diekgat heeft dure koffie, maar wat ik de vorige keer niet had gezien is dat ze juist spotgoedkope patat hebben. En verdorie nog heel goeie patat ook. Het betekent dat ik mijn mening over Diekgat nodig moet herzien.
Warme patat is een uitkomst in de Eemshaven - meer beschaving dan Meeden of Holsloot!
- Patat vreten met uitzicht op de infra
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 1.jpg (97.66 KiB) 9011 keer bekeken
In restaurant Diekgat was het lekker warm en droog. Verder is er perfect uitzicht op een van de grootste elektrisch-politieke dwalingen van de laatste decennia: het stationnetje Westereems met zijn commerciële 110 kV-grondkabel op Winsum Ranum. We kennen de absurde achtergrond van dit stukje infra al genoegzaam, dus van belang in dit topic is slechts dat de situatie ten opzichte van februari 2019 (de vorige verkenning) niet is gewijzigd. Nog steeds staat de 110/30 kV-trafo te niksen en is alleen het exemplaar van 110/20 kV aangesloten.
Naast Diekgat staat een uitkijktorentje. Altijd mooi, maar ook altijd guur daarboven.
- Uitzicht op Westereems vanaf het uitkijktorentje
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 2.jpg (141.92 KiB) 9011 keer bekeken
Het zicht op Westereems is uitstekend en inmiddels is aan de andere kant van de dijk ook het zonnepark te zien. Toch is ook hier wat idioterie: de strook grond aan de noordzijde van de dijk is in de hekken gezet waar telkens waarschuwingsbordjes op hangen voor ondergrondse hoogspanningskabels. Euh.. ze begraven die kabels toch wel op diepte? Toch??
- Zonnepark Eemshavendijk met kabelstrook
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 4.jpg (161.22 KiB) 9011 keer bekeken
Had nou gewoon een fraaie luchtlijn neergezet, dan waren al die gekke issues niet nodig geweest.
In de verte staat Eemshaven Midden 110 kV nog in een leeg energielandschap.
- Eemshaven Midden (aanblik vanuit een geostationaire plek)
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 3.jpg (108.5 KiB) 9011 keer bekeken
Die is inmiddels klaar en er waren al wat aanwijzingen dat de tent al in dienst was gegaan, maar er gaat niets boven keiharde verificatie via de bromtoon. Nu was de aanblik vanaf de uitkijktoren een beetje ver weg voor details, dus hopsekee van die toren af en in de kar, we gaan eens even van dichtbij kijken bij Neêrlands nieuwste trafostation.
- Eemshaven Midden, frontaanzicht
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 25.jpg (148.08 KiB) 9011 keer bekeken
- Eemshaven Midden, schakeltuin
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 23.jpg (128.1 KiB) 9011 keer bekeken
Die brom beluisteren viel tegen. Er zijn nog niet zoveel klanten aangesloten zodat de drie 110/20 kV 80 MVA trafo's vooralsnog uit hun neus staan te vreten. Ook maakten de windmolens teveel kabaal om rustig te kunnen luisteren.
- Trafocellen met weinig belaste trafo's
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 24.jpg (107.48 KiB) 9011 keer bekeken
Shit, geen drugsgebruik toegestaan op het terrein. Da's nou weer jammer voor Nederlanders.
- Stationsbord met allerhande geboden en verboden
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 62.jpg (108.3 KiB) 9011 keer bekeken
Conclusie vooralsnog: alle kabelvelden en de trafovelden stonden niet meer geaard, dus we kunnen aannemen dat dit station toch al wel gereed is en in dienst is. En zo zij het inmiddels op de netkaart.
Via een slingerende route voerde de route eerst onder de grote molen van 2B Energy door, dat enorme proefding op de vakwerkpaal. Vorige keer piepte en kreunde ie dat het een lieve lust was (en niet bepaald vertrouwen wekkend), maar vandaag klonken er nog enkel normale geluiden. Nouja, het zoefen van de wieken is indrukwekkend en ook dreigend als je er pal onder staat. Ik kreeg er de zenuwen van. Wegwezen hier.
Even verderop lag nog een propellertje op de grond...
- Ja joh gooi 'm daar maar even neer
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 7.jpg (109.1 KiB) 9011 keer bekeken
...och, gooi daar maar even neer ofzo. Nuja, ruimte zat hier.
Terug naar de oostlob. Eerst maar eens naar Oudeschip, kijken hoe het inmiddels is gesteld met de aansluitingen voor de nieuwe verbinding naar Vierverlaten, de aansluiting voor het filterstation. Hee, grote zwarte wormvormen. Zouden dat XLPE-kabels zijn?
- Mantelbuizen voor grondkabels
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 37.jpg (169.15 KiB) 9011 keer bekeken
Het bleek van niet, het zijn alleen de mantelbuizen. Dat wijst erop dat men het filterstation ondergronds aansluit via HDD-boring in plaats van via open ontgraving.
- Nieuwe portalen op Oudeschip
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 51.jpg (145.29 KiB) 9011 keer bekeken
- Nieuwe portalen op Oudeschip
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 36.jpg (171.49 KiB) 9011 keer bekeken
Op Oudeschip zelf zijn inmiddels een aantal nieuwe portalen neergezet. Als die dadelijk in dienst zijn en het filterstation en ook de verbinding naar Vierverlaten zijn opgeleverd, dan zit Oudeschip heel even volledig vol, totdat de noodlijn wordt opgeruimd. Met of zonder noodlijn is er in beide gevallen sprake van het absoluut grootste solo-380 schakelstation zonder trafofunctie van de hele Benelux en wellicht ook Denemarken.
- bovengronds circuit op Nuon Magnum Wit
- bovengronds circuit op Nuon Magnum Zwart
- bovengronds circuit op RWE-centrale Wit
- bovengronds circuit op RWE-centrale Zwart
- ondergronds circuit op de COBRA-cable converter (kleur onbekend)
- een compensatiespoel
- nog een compensatiespoel
- ondergronds circuit op het filterstation 1 (kleur onbekend)
- ondergronds circuit op het filterstation 2 (kleur eveneens onbekend)
- bovengronds circuit op Eemshaven Robbenplaat Wit
- bovengronds circuit op Eemshaven Robbenplaat Zwart
- geïmproviseerd bovengronds circuit (noodlijn) op Eemshaven Robbenplaat Wit)
- ondergronds circuit op Gemini Wind (kleur onbekend)
- bovengronds circuit op Vierverlaten Wit
- bovengronds circuit op Vierverlaten Zwart
- (interne koppelvelden)
Goeiemorgen dan. Leest u even mee, Elia? België heeft dan misschien de deftigste grondkabel, hoogste masten, zwaarste luchtlijn en grootste dwarsregelaars, maar dit schakelrecord is voor de Hollanders.
Loeren we de bocht om, dan was daar de vorige keer de vrijwel voltooide bouwsite van de COBRA te zien, pal naast een zompig moeras. Anderhalf jaar later is de COBRA klaar en nu is het dat voormalig zompige moeras ernaast dat de aandacht trekt. 380 kV Eemshaven Filterstation in aanbouw.
En het schiet al op, want de fundatie, aardnetten en het betonwerk voor allerlei apparaten lijken al klaar.
- Eemshaven filterstation, zuidoostaanzicht
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 61.jpg (122.6 KiB) 9011 keer bekeken
De globale functie van een filterstation begrijpen, dat lukt nog wel. Maar het naadje van de krimpkous gaat aan me voorbij. Hogere harmonischen kennen we vooral van foute filmpjes op internet waarbij ze wijnglazen laten springen of (toegepaster) van lijndansende hoogspanningsverbindingen. En BaDu zal vermoedelijk nog wel enige tijd blijven grinniken om die boerenzoon die ooit dacht dat een filterhal bedoeld was om lucht schoon te maken voordat het in de converterhal werd geblazen.
- Filterstation, overzicht hele bouwplaats
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 8.jpg (130.35 KiB) 9011 keer bekeken
Naar verluidt (bevestiging is er niet) heeft Tennet de hele strook grond tussen het filterstation en het landstation van Gemini ook gekocht voor toekomstige uitbreidingen waar nu nog niet acuut plannen voor zijn.
- Filterstation, detail
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 9.jpg (157.15 KiB) 9011 keer bekeken
- Filterstation, detail
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 10.jpg (161.76 KiB) 9011 keer bekeken
De koers ging noordwaarts richting het landstation van Gemini. Altijd een lekkere bocht om doorheen te vlammen met de kar.
- Een van de betere bochten op de Eemshaven
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 29.jpg (110 KiB) 9011 keer bekeken
In deze hoek van de haven was geen enkele verandering ten opzichte van vorig jaar te bespeuren. Ook de mishandelde ZL-MEE-mast met V-ophanging, het GIS-station Doekegat en de aanblik van de Nuon Magnumcentrale waren onveranderd.
- Het blijft geen gezicht, die V-ophanging
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 30.jpg (114.67 KiB) 9011 keer bekeken
Toch was er voor de zeer oplettende kijker wel wat de zien vanaf de Eemshavendijk, staande net naast de koelwateruitlaat van de kolencentrale. Daar liep nog water uit, dus er moet toch enige activiteit zijn geweest in de centrale.
- Koelwateruitlaat
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 60.jpg (144 KiB) 9011 keer bekeken
Je moet alles geven wat je hebt qua oogscherpte, verrekijker (10x) en schone lucht, maar die minuscule witte dingen die net over de aardronding heen komen piepen - dat zijn dus de voorste molens van de enorme windparken van DolWin Alpha, Beta, Gamma en de oudjes van Alpha Ventus.
- DolWin net te zien, althans op het beeldorigineel
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 32.jpg (100.73 KiB) 9011 keer bekeken
- Goed kijken, DolWin is net te zien
- DolWin-molens net te zien.png (109.47 KiB) 9011 keer bekeken
Het idee dat je met je eigen ogen het offshore windgeweld van Duitsland nog net kan zien vanuit de Eemshaven was onvermoed leuk.
Van de dijk af dan maar, en terug in het ouwe rooie busje dat inmiddels in de loop van ruim tien jaar al heel wat infra heeft gezien.
Ik heb altijd al eens privé bij de COBRA willen parkeren.
- De hele COBRA-parkeerplek voor mijn busje alleen
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 38.jpg (130.18 KiB) 9011 keer bekeken
Wie goed op de bouwtekeningen en de netkaart kijkt, ziet dat de serie stelconplaten exact bovenop de 700 MW
jævnstrom til/fra Danmark liggen. Bij een luchtlijn kan je soms wat inductie-effecten voelen op de carrosserie van je auto. Bij een grondkabel lukt dat alleen als je een zware driefasenkabel neemt die in vlakke configuratie is gelegd. Bij DC kan het überhaupt niet als je stilstaat. Maar wat je wel kan proberen is kijken of je kompas gaat afwijken bovenop de kabels als je er wat overheen wandelt, zeker omdat beide polen bij de COBRA een aantal meter uit elkaar liggen.
- *Hans pakt kompas uit de auto.
- *loopt wat op en neer bovenop de kabels terwijl hij dom naar het kompas loert
- *ziet geen reet gebeuren.
- *loert op Elektricitymap.org
- *ziet dat de COBRA toch best wat vermogen verzette op dat moment
- *snapt er niets van
NorNed dan maar? Ook daar kan je op de kabel staan. Als een chagrijnige schildpad ligt het converterstation met de filterhal nog steeds in hetzelfde hoekje zompig en slecht gemaaid gras zijn werk te doen. Maar NorNed heeft beide polen vlakbij elkaar in één fysieke kabel zitten en dat werkt niet lekker als je met een kompas in de weer wil. Weet je, laat ook maar. Er is meer te doen.
- Eemscentrale in al zijn euh.. saaiheid
- Veldwerk Eemshaven m 29aug20 39.jpg (104.46 KiB) 9011 keer bekeken
De Eemscentrale is nog steeds de meest mysterieuze centrale van het land. Wat draait er nog en wat niet? Wat we in elk geval wel weten is dat daar ruim twee gigawatt aan regelbaar gasvermogen staat. Dat kan interessant worden in de toekomst, als de hoeveelheid zonneparken in noordoost Nederland qua netbalans dusdanig uit de hand gaat lopen dat balanceer-acts rechtstreeks op de koppelspanningen nodig worden.
Maar het blijft aan de buitenkant een saai blok. Alle hoogspanning is overdekt, ondergronds of spanningsloos.
Tijd om door te gaan naar een van de spannendste stukken van de haven, namelijk Eemshaven Robbenplaat met de twee nieuwe trafo's, het stationnetje Hogeland en de noodlijn. Eén vraag was opgelost (Eemshaven Midden in dienst?) maar er moesten nog twee andere grote open vragen worden opgelost.
(Vanwege het niet overschrijden van de bijlagenlimiet per bericht doen we dat in het volgende deel.)