Luik

Foto van hoog- en middenspanningsobjecten gemaakt die je wilt delen met het forum? Plaats 'm hier
Gebruikersavatar
Shrek
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 2492
Lid geworden op: 18 mei 2012 17:53
Dichtstbijzijnde trafo: Wespelaar

Re: Luik

Bericht door Shrek » 22 jan 2021 23:59

We gaan verder met het 150kV-gedeelte. Vandaag staat er enkel een 150/10/6,3 transfo in Bressoux. Dat lijkt natuurlijk bijzonder weinig voor zo'n groot hoogspanningsstation, maar daar zijn goede redenen voor: Enerzijds is de belangrijkste voeding van het 10kV-net midden in de stad vanuit Pouplin verzekerd, anderzijds is de belasting op 6,3kV de laatste jaren zodanig geminderd dat de hulpvoeding uit het naburige 15kV-net gehaald kan worden. Tot slot is er ook het vreemde feit dat alle 15kV uit de buurt niet hier, maar in Monsin aan het hoogspanningsnet hangt. De bedoeling is wel in de toekomst de 15kV-belasting naar Bressoux over te brengen. De plaats voor twee 150/15 transfo's is al voorzien.
IMG_7648.jpg
IMG_7648.jpg (1.14 MiB) 6708 keer bekeken
Dan een zicht op de rails zelf, dit is één van de weinige posten in België die in U-vorm gebouwd is. De U-vorm maakt het bijzonder moeilijk om sommige scheiders in het midden te onderhouden, dus kiest Elia (of haar voorgangers) daar liever niet voor. Hier kon het wegens plaatsgebrek echter niet anders.
IMG_7649.jpg
IMG_7649.jpg (1.1 MiB) 6708 keer bekeken
De onderkant van de U wordt gevormd door de rails boven elkaar ipv naast elkaar te hangen, het plaatsgebrek vereist unieke oplossingen :)
IMG_7651.jpg
IMG_7651.jpg (1.07 MiB) 6708 keer bekeken
In de hele 150kV-post zit deze sloeber vermomd: een 70kV opstijgpunt van een meeliftend draadstel richting Jupille. Hier kan later eventueel wel een aansluitveld op 150kV komen wanneer de 2 verbindingen Bressoux-Jupille er ooit 3 moeten worden. Deze 70kV verbinding is sowieso ten dode opgeschreven, maar mag nog heel eventjes blijven bestaan. Nu de 70kV-post in Bressoux weg is heeft men wat uiteindes tijdelijk aaneengeknoopt totdat de reconstructies allemaal afgewerkt zijn. Deze verknoping zorgt dat draadstel 70/423 elektrisch in 3 richtingen verbonden is.
IMG_7650.jpg
IMG_7650.jpg (1.16 MiB) 6708 keer bekeken
Dan hebben we deze 3 forse eindmasten aan de 150kV-post. De aandachtige lezer ziet op de netkaart dat ze alledrie mastnummer 2 hebben, een vreemde situatie voor eindmasten...
De oorzaak van deze anomalie ligt, zoals zo vaak, in de geschiedenis. Bij de bouw van deze 3 broertjes was 150kV immers nieuw in dit gedeelte van de stad en nog niet veel gebruikt. De 3 kattenkoplijnen moesten echter een heel aantal 70kV-lijnen vervangen, waardoor ze in het begin voornamelijk 70kV-draadstellen droegen. Deze hadden dan eindmast 1 vlak naast de 70kV-post. De achterste verbinding heeft die mast 1 vandaag nog, voor de andere 2 zijn de 70kV-draadstellen ondergronds gebracht toen de 150kV meer plaats ging opeisen.
IMG_7652.jpg
IMG_7652.jpg (1.03 MiB) 6708 keer bekeken
Dit is zo'n opstijgpunt waar de 70kV vroeger mee naar de grote kattenkopmasten ging. Dit was echter de lijn naar Battice/Eupen die enkele jaren geleden is afgebroken, het draadstel is dus geaard.
IMG_7654.jpg
IMG_7654.jpg (1.08 MiB) 6708 keer bekeken
Tussen Bressoux en Jupille staan slechts twee mastposities per lijn, tussen beide posten in ligt immers een groot spoorweg- en tramdomein waar geen masten mochten staan. In de achtergrond zien we de 220kV-lijnen uit Jupille de berg op gaan, maar later meer over Jupille.
IMG_7655.jpg
IMG_7655.jpg (907.26 KiB) 6708 keer bekeken
Nog een overzichtje van de inkomende lijnen op de 150kV-post: links de 2 lijnen uit Jupille, rechts de 3 lijnen kattenkopmasten naar het noorden.
IMG_7656.jpg
IMG_7656.jpg (1.03 MiB) 6708 keer bekeken
De 3 lijnen met fameuze kattenkopmasten werden in de jaren '60 ongeveer gebouwd op de tracés van 3 oerlijnen, die erin opgenomen werden: links de lijn richting Tongeren/Schelle, midden de lijn richting Lixhe en rechts de lijn richting Petit-Rechain.
Zoals gezegd waren in het begin de meeste draadstellen op 70kV geëxploiteerd, intussen zijn de meesten omgezet naar 150kV. De netkaart kan er uiteraard meer over vertellen: https://webkaart.hoogspanningsnet.com/i ... 04/5.61364
Het 4e draadstel van links en het 6e draadstel van rechts zijn bij de buitendienstname van Bressoux-70kV met elkaar verbonden. Op deze manier kan de hulpvoeding van Lixhe-70 vanuit Ans langs hier geschieden. Het is een hele omweg, maar laat Elia wel toe om de resterende 70kV-load uit de omgeving te groeperen en zo het aantal 150/70 transfos te beperken.
IMG_7660.jpg
IMG_7660.jpg (902.36 KiB) 6708 keer bekeken

Het uitzicht doet wat Amerikaans aan met de talloze draadstellen.
IMG_7661.jpg
IMG_7661.jpg (937.84 KiB) 6708 keer bekeken
Bij mast 4 buigt de lijn richting Vottem en Ans af en steekt meteen de Maas over.
IMG_7662.jpg
IMG_7662.jpg (805.54 KiB) 6708 keer bekeken
Vervolgens stijgt de lijn via Herstal de Maasvallei uit.
IMG_7680.jpg
IMG_7680.jpg (739.87 KiB) 6708 keer bekeken
Laatst gewijzigd door Shrek op 23 jan 2021 03:00, 1 keer totaal gewijzigd.

Gebruikersavatar
Shrek
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 2492
Lid geworden op: 18 mei 2012 17:53
Dichtstbijzijnde trafo: Wespelaar

Re: Luik

Bericht door Shrek » 23 jan 2021 01:01

Vanuit Bressoux hebben we dus de 2 voedingslijnen uit Jupille, de lijn richting Ans en de 3 broertjes kattenkoppen. Dat was het, toch?
Niet helemaal, aan een klein waterzuiveringsstation wat verderop staat het opstijgpunt van een kort 70kV-lijntje naar Monsin.
IMG_7659.jpg
IMG_7659.jpg (879.28 KiB) 6701 keer bekeken
Dit lijntje bestaat uit, voor België atypische ééndraadstel kattenkoppen. Hoogswaarschijnlijk hebben ze dit mastformaat gekozen om makkelijk onder het 150kV-geweld door te gaan.
IMG_7664.jpg
IMG_7664.jpg (863.77 KiB) 6701 keer bekeken
Bij de afbraak van de 70kV-post is dit lijntje snel aangesloten op de lijn naar Ans (de 423 van hierboven komt terug). De bedoeling is echter dat hij op 312 of 917 aangesloten wordt, het draadstelnummer in zwarte cijfers op witte achtergrond ipv uitgesneden uit het staal verraadt dat het om een tijdelijke situatie gaat.
IMG_7665.jpg
IMG_7665.jpg (894.04 KiB) 6701 keer bekeken
Deze kattenkoplijn werd in de jaren '70 (dus na de 3 grote lijnen) gebouwd om de oliecentrale van Monsin aan te sluiten.
IMG_7666.jpg
IMG_7666.jpg (926.49 KiB) 6701 keer bekeken
De eindmast bevindt zich vlak naast de waterkrachtcentrale van Monsin.
IMG_7668.jpg
IMG_7668.jpg (929.75 KiB) 6701 keer bekeken
En daarmee zijn we in Monsin belandt, deze waterkrachtcentrale produceert heel continu zo'n 18MW. In tegenstelling tot pakweg Bévercé of Butgenbach kan het vermogen hier niet geregeld worden, alles hangt af van het debiet van de Maas.
IMG_7674.jpg
IMG_7674.jpg (970.32 KiB) 6701 keer bekeken
De waterkrachtcentrale dateert uit 1954 en is met enkele dikke kabels op 6,3kV verbonden met Bressoux. Een vervanging van de generatoren naar 15kV is wel voorzien.
IMG_7670.jpg
IMG_7670.jpg (1013.06 KiB) 6701 keer bekeken
Enkele draaikolken verraden dat de centrale actief is. Leuk weetje: deze waterkrachtcentrale is met zijn 18MW de grootste van de Benelux. De 3 pompcentrales hebben uiteraard een veel groter vermogen, maar die doen zelf (bijna) niet aan opwekking.
IMG_7669.jpg
IMG_7669.jpg (1.03 MiB) 6701 keer bekeken
Uiteraard is er een vistrap voorzien om de vispopulatie in de Maas te helpen.
IMG_7676.jpg
IMG_7676.jpg (1.04 MiB) 6701 keer bekeken
De achterkant van de centrale ziet er zo uit. Het hoogspanningsstation van 70kV had als hoofdfunctie de aansluiting van de oliecentrale, maar voedt ook twee 70/15 transfos die het 15kV-net op het eiland van Monsin voeden. De bovengrondse 70kV vormt één voedingslijn van dit hoogspanningsstation, een ondergrondse kabel in aftak op de lijn naar Herstal vormt de tweede voeding. Op termijn zal dit station verdwijnen wanneer Bressoux de 15kV-load overneemt.
IMG_7672.jpg
IMG_7672.jpg (783.06 KiB) 6701 keer bekeken
De waterkrachtcentrale werd in de jaren '50 gebouwd op deze plek omdat het de uitgelezen locatie was. In de jaren '30 werd er immers, ten behoeve van het Albertkanaal, een grote stuwdam op de Maas gebouwd. Er was dus een hoogteverschil op de rivier dat makkelijk benut kon worden.
De stuwdam van 90 jaar oud is in slechte staat en wordt momenteel gerenoveerd.
IMG_7677.jpg
IMG_7677.jpg (889.89 KiB) 6701 keer bekeken
Het gerenoveerde deel krijgt een extra stalen loopbrug zodat onderhoudspersoneel makkelijker aan de verschillende sluisdeuren kan. Architecturaal zeker een geslaagde renovatie als je het mij vraagt.
IMG_7679.jpg
IMG_7679.jpg (853.5 KiB) 6701 keer bekeken
Naast de waterkrachtcentrale staat no een gebouw van Luminus, dit is de voormalige oliecentrale. Deze piekeenheid kon 70MW produceren maar werd 5 jaar geleden stilgelegd. Het was voor deze oliecentrale dat de 70kV destijds werd aangelegd.
In dit gebouw zit ook de 15kV-post, er zijn nog sporen te zien van de bovengrondse 15kV-lijnen die hier ooit toekwamen.
IMG_7671.jpg
IMG_7671.jpg (868.38 KiB) 6701 keer bekeken
Laatst gewijzigd door Shrek op 23 jan 2021 03:10, 3 keer totaal gewijzigd.

Gebruikersavatar
Shrek
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 2492
Lid geworden op: 18 mei 2012 17:53
Dichtstbijzijnde trafo: Wespelaar

Re: Luik

Bericht door Shrek » 23 jan 2021 01:30

Als laatste deel van de reportage rond Bressoux komen we in Jupille. Hier vertrok in de jaren '40 de allereerste 220kV-lijn in België, door de Duitse bezetter gebouwd om uit het stabiele Belgische elektriciteitsnet ondersteuning te kunnen bieden aan het wankelere Duitse net.
In Bressoux was geen plaats voor 220kV-apparatuur, dus koos men ervoor om de lijn Bressoux-Romsée in te lussen op een 70V-post en daar de 220kV-transformatoren uit te voeden.
De rechtse van de 3 masten vooraan was ooit de enige spoorwegcrossing, in de achtergrond zie je nog de mast in Bressoux waar hij ooit mee verbonden was.
IMG_7682.jpg
IMG_7682.jpg (704.84 KiB) 6700 keer bekeken
Nog een zicht op de oude 70kV-mast.
IMG_7686.jpg
IMG_7686.jpg (756.59 KiB) 6700 keer bekeken
Op deze mast was de post Jupille 70kV-verbonden. De laatste transfo 220/70 is echter weggehaald en het lijntje passeert nu langs Jupille in afwachting van de afbraak. Tot zolang is ook deze aangesloten als draadstel 423.
IMG_7685.jpg
IMG_7685.jpg (781.28 KiB) 6700 keer bekeken
Dan komen we aan de 220kV-post. De structuur met hangende geleiders ipv aluminium buizen als rails en gewone scheiders ipv pantograafscheiders doet erg on-Belgisch aan. Het is duidelijk dat het grondplan door een buitenlandse mogendheid gemaakt werd.
Vandaag voedt de 220kV-post twee 300MVA 220/150 transfos. De laatste is pas in 2016 gebouwd nadat de sluiting van enkel centrales in de buurt de belasting op Bressoux serieus verhoogde.
IMG_7688.jpg
IMG_7688.jpg (909.03 KiB) 6700 keer bekeken
Werkzaamheden ! Samengevat: alle 70kV wordt afgebroken, draadstel 220/531 wordt aan een nieuw portiek gehangen, een nieuw draadstel 220/542 met een nieuw portiek wordt gebouwd, een dieselgroep en distributietransfo zorgen voor het eigen verbruik van de post, het hekwerk wordt vernieuwd en de bomen gesnoeid.
IMG_7687.jpg
IMG_7687.jpg (915.71 KiB) 6700 keer bekeken
Hier komt dus het draadstel 220/531 op een nieuw portiek te hangen, rechts ervan komt het nieuwe portiek voor 220/542 dat gecreëerd wordt door de parallelverbinding tussen de 2 kanten van de mastenrij richting Lixhe op te heffen. Hierdoor kan de lijn uit Lixhe redundant benut worden zodat er met twee lijnen uit Lixhe en één uit Rimière steeds 2 voedingen beschikbaar zijn.
IMG_7690.jpg
IMG_7690.jpg (1.16 MiB) 6700 keer bekeken
Hier zien we het aankomstveld van de lijn uit Rimière, dat blijft onaangeroerd in de verbouwingen.
IMG_7692.jpg
IMG_7692.jpg (1.04 MiB) 6700 keer bekeken
Omdat Jupille omringd is door woningen is het niet mogelijk van nabij een overzichtsfoto te maken, maar deze foto van Bressoux kan wel !
IMG_7667.jpg
IMG_7667.jpg (735.73 KiB) 6700 keer bekeken

Gebruikersavatar
Tom
380 kV
Berichten: 2673
Lid geworden op: 24 dec 2012 16:46
Dichtstbijzijnde trafo: Lochem

Re: Luik

Bericht door Tom » 23 jan 2021 13:31

Interessant allemaal om te lezen over deze bijzondere plek!
Bedankt voor de tijd en moeite en de plaatjes erbij.
Ik kan me nog vaag van vroeger herinneren van de vakantieritten dat de elektriciteitscentrale achter het trafostation stond, maar ook dat hij werd afgebroken. De waterkrachtcentrale valt helemaal niet zo op vanaf de snelweg, maar is zeker de moeite waard. Mooie architectuur.

Gebruikersavatar
Peter
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 3404
Lid geworden op: 07 dec 2011 20:02
Dichtstbijzijnde trafo: Almelo Tusveld

Re: Luik

Bericht door Peter » 23 jan 2021 21:01

Leuke serie! Ik heb de foto's bekeken met de netkaart erbij, dan wordt het beeld nog duidelijker. De industriële omgeving van Luik en haar geschiedenis heeft wel wat.

Gebruikersavatar
Hans
Site Admin + actief in het mainsite team
Berichten: 3824
Lid geworden op: 03 dec 2011 20:49
Dichtstbijzijnde trafo: Veenoord 110/10 kV

Re: Luik

Bericht door Hans » 24 jan 2021 16:21

Luik heeft geen beste naam qua stedelijk schoon of toerisme, maar voor hoogspanningsgeïnteresseerden die een complex net vol tachtig jaar geschiedenis willen zien en duidelijk niet komen voor culturele hoogtepunten of winkelcentrumboulevards is Luik dé hotspot van de Benelux.
Gelukkig kunnen we dat in de Mast van de Maand uitgebreid ventileren.

Gebruikersavatar
Shrek
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 2492
Lid geworden op: 18 mei 2012 17:53
Dichtstbijzijnde trafo: Wespelaar

Re: Luik

Bericht door Shrek » 24 jan 2021 17:05

Hans schreef:
24 jan 2021 16:21
Luik heeft geen beste naam qua stedelijk schoon of toerisme, maar voor hoogspanningsgeïnteresseerden die een complex net vol tachtig jaar geschiedenis willen zien en duidelijk niet komen voor culturele hoogtepunten of winkelcentrumboulevards is Luik dé hotspot van de Benelux.
Gelukkig kunnen we dat in de Mast van de Maand uitgebreid ventileren.
Dat eerste is niet helemaal waar hoor. In België staat Luik geloof ik op de 5e plaats qua stadstoerisme, het is ook de meest populaire Waalse stad voor citytrips. Er is weldegelijk vanalles te bezoeken of te beleven daar (buiten corona-tijden uiteraard) ;)
https://www.visitezliege.be/fr/voir-faire

larsg
50 kV
Berichten: 65
Lid geworden op: 13 jan 2021 02:05
Dichtstbijzijnde trafo: Malle-BE

Re: Luik

Bericht door larsg » 24 jan 2021 20:21

Interessant dat Luik en daarmee België vroeger verbonden was met het Duitse net!

Wanneer en hoe is die lijn afgesloten? Pas sinds kort met Alegro zijn we namelijk weer verbonden met DE.

Gebruikersavatar
Shrek
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 2492
Lid geworden op: 18 mei 2012 17:53
Dichtstbijzijnde trafo: Wespelaar

Re: Luik

Bericht door Shrek » 24 jan 2021 23:09

larsg schreef:
24 jan 2021 20:21
Interessant dat Luik en daarmee België vroeger verbonden was met het Duitse net!

Wanneer en hoe is die lijn afgesloten? Pas sinds kort met Alegro zijn we namelijk weer verbonden met DE.
Ik heb geen documentatie die dat staaft, maar ik vermoed dat in 1973, wanneer Gramme-Maasbracht in gebruik werd genomen, de 220kV-lijn Jupille-Lutterade-Zukunft buiten dienst is gegaan. Parallelle stromen tussen de 380kV en de 220kV kunnen immers voor rare effecten zorgen.
Daarna heeft de lijn in België een tijdje in de mottenballen gestaan waarna ze in de jaren '80 weer aangekoppeld is wanneer Lixhe werd uitgebreid met 220 en 380kV.

En België was inderdaad lange tijd niet rechtstreeks met Duitsland verbonden, maar via Maasbracht is het nooit echt een grote hindernis geweest om elektriciteit uit te wisselen.

Plaats reactie