Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignalen

Discussieer mee over de wereld van het grootschalig elektriciteitsnet en alles wat daarmee te maken heeft
jwr47
middenspanning
Berichten: 24
Lid geworden op: 08 mar 2016 22:32

Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignalen

Bericht door jwr47 » 10 mar 2016 14:45

Mij naam is Joannes Richter, van beroep Ir. Elektrotechniek (TU Eindhoven, afgestudeerd 1972), gepensioneerd, werkzaam geweest in de ruimtevaart- en antennetechnologie.

Uit technisch interesse probeer ik het raadsel van de bromtonen op te lossen. Mijns inziens ligt het probleem voor ongeveer 50% van de gevallen in het hoogspanningsnet. Daarom wil ik u verzoeken actief mee te helpen door adviezen.

Inmiddels heb ik een aantal concrete bromstoringen onderzocht. De storingsbronnen verschillen van land tot land en streek tot streek. Ik heb ook bromstoringen in de VS, in Engeland en Duitsland bestudeerd, maar wil in in dit forum eerst ingaan op de analyses, die op Nederland betrekking hebben.

Aan de kust en in Noord-Nederland veroorzaken vaak windgeneratoren, aardgaspompen, gasleidingen en fabrieksventilatoren stoorgeluiden. Dit soort oorzaken wordt vaak relatief snel gevonden, omdat het het tijdstip van het eerste optreden meestal door meerdere personen vrij nauwkeurig wordt vastgesteld.

Van de overige stoorbronnen zijn er vrij veel, die zich in de directe omgeving van een hoogspanningsleiding bevinden, zoals in Zutphen, Warnsveld, Lochem, Waalre en Nesselande. Deze stoorbronnen wil ik in de onderstaande hoofdstukken kort beschrijven.

Bij plotselinge veranderingen in de bromniveaus kan men soms een verband leggen met ombouwactiviteiten.
In Waalre werd een verhoogd bromniveau gecorreleerd met een “verhoging” van de hoogspanningsmast. Het is nog onduidelijk of deze verhoging ook samenhangt met een verhoging van de spanning of het te transporteren vermogen.

In Bristol (en ook London) staan zeer hoge bruggen met hoogspanningsleidingen, die als grote antennes voor stoorstraling kunnen fungeren. In Bristol is direct naast deze hoogspanningsbrug in 1972 een onderaardse hoogspanningsleiding aangelegd. Omstreeks deze tijd is de brom enkele jaren verdwenen, maar nu teruggekeerd. Het is nog onduidelijk of deze verhoging ook samenhangt met een hernieuwde toename van de stroomsterkte via de nog steeds bestaande hoogspanningsbrug.

In Zutphen is het aantal storingsmeldingen relatief hoog en verdeeld over gelijkwaardige gebieden links, rechts en ten noorden van de centrale hoogspanningsleiding. De storingen zijn zeer goed gedocumenteerd.

Met de gegevens wil ik proberen na te gaan welk mechanisme voor de beïnvloeding van de zintuigen kan gelden. Dat mechanisme is nog vrijwel onbekend. Alleen weet men, dat circa 5% van de bevolking extreem gevoelig is voor deze bromstoringen of laagfrequente stoorsignalen.

Het is denkbaar, dat de frequentiespectra op de hoogspanningsleidingen in de loop der tijd veranderd zijn en de lang geleden standaardvoorschriften op een nieuwe situatie aangepast moeten worden.

Voorlopig kan mijn advies alleen maar luiden de bovengenoemde hoogspanningsleidingen in het storingsbereik met voldoende reserves onderaards te installeren.



Zutphen

In de Netkaart van het RIVM is de specifieke magneetveldzone aangegeven. De rode lijn representeert een 380kV-lijn, de blauwe een 150kV-leiding.
Voor beide leidingen geldt, dat de gevoeligheidsgrens voor bromstoringen ver in de woongebieden Zutphen, Eefde en Warnsveld doordringt.
Ook de stoormelding bij Lochem ligt vrij dicht bij de rode 380kV en blauwe 150kV-leiding.

Mijns inziens moet men een veiligheidsafstand van 1km (in plaats van ca. 50m) tot de 150kV en 2km (in plaats van de wettelijke 80m) tot de 380kV-leiding respecteren. Opgeteld is de veiligheidsafstand groter.
De veiligheid betreft dan de gezondheid van kinderen en niet alleen die van de volwassen monteurs.

Als men een veiligheidsafstand van 2km inhoudt of deze leidingen onderaards “begraaft”, verdwijnt de storing “mijns inziens” volledig en is het probleem verdwenen.

Indien de stroomleverancier in Zutphen deze investering waagt (door enkele kilometers hoogspanningskabel van bovenaards naar onderaards om te bouwen), kan men daardoor bewijzen, dat deze onderaardse methode de smogsituatie verhindert, die niet alleen in Zutphen en Warnsfeld, maar ook in Waalre en Nesselande bromstoringen veroorzaakt.
1 - Zutphen - Warnsfeld.jpg
1: De rode lijn bij Warnsfeld representeert een 380kV-lijn, de blauwe tussen Zutphen en Warnsfeld een 150kV-leiding.
1 - Zutphen - Warnsfeld.jpg (20.19 KiB) 16219 keer bekeken
Overgenomen uit: Netkaart van het RIVM in http://geodata.rivm.nl/netkaart.html


Waalre
In Waalre is de afstand (minimaal 185m) tot de 150kV-leiding relatief gering1.

2 - In Waalre.jpg
2: In Waalre is de afstand (minimaal 185m) tot de 150kV-leiding relatief gering
2 - In Waalre.jpg (22.58 KiB) 16219 keer bekeken
Overgenomen uit: Netkaart van het RIVM in http://geodata.rivm.nl/netkaart.html


Nesselande

Dwars door Nesselande loopt een 380 kV-hoogspanningskabel, die slechts een extreem korte veiligheidsafstand van 80 tot 300m tot de woningen. Dergelijke afstanden zijn bij een afstand van 80m weliswaar exact wettelijk toegestaan, maar niet meer de actuele stand der techniek.

Voor de hoogspanningslijn door Breda adviseert het RIVM een afstand aan te houden van minimaal 80 meter, vanuit het hart van de lijn. De nieuwe Zuid-west 380kV heeft een magneetzone van slechts 60 meter. Wordt de lijn gecombineerd met een 150kV-lijn, dan wordt de magneetzone 80 meter. Zou in Nederland de Belgische norm gelden, dan zou de veiligheidszone ongeveer twee keer zo breed worden.
3 - Nessellande.jpg
3: Dwars door Nesselande loopt een 380 kV-hoogspanningskabel
3 - Nessellande.jpg (29.55 KiB) 16219 keer bekeken
Overgenomen uit: Netkaart van het RIVM in http://geodata.rivm.nl/netkaart.html
Laatst gewijzigd door jwr47 op 10 mar 2016 22:21, 1 keer totaal gewijzigd.

BaDu
Globale moderator
Berichten: 2075
Lid geworden op: 18 mar 2014 13:55
Dichtstbijzijnde trafo: Kattenberg

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door BaDu » 10 mar 2016 16:38

Als Moderator:
Hoi Joannes,

Interessante discussie. Het aantal meldingen van onverklaarbare bromtonen is redelijk groot en er is misschien een correlatie te leggen met hoogspanningsstations of hoogspanningslijnen. Er zijn in ieder geval voldoende meldingen om er aandacht aan te besteden in dit forum.

Ik verzoek een ieder die zich met deze discussie wil bezighouden:
- Probeer je vooral te houden aan het onderwerp (bromtonen mogelijk ten gevolge van hoogspanningsverbindingen) en de discussie niet uit te breiden naar bijv. magneetveld zones, kanker tgv elektromagnetische straling etc. Dit werkt onnodig polariserend en staat een goede discussie in de weg.
- Probeer uit de mogelijke maatregelen sfeer te blijven (bijvoorbeeld e 2km zone in het bovenstaande stuk) totdat we (of iemand) een echte correlatie hebben vastgesteld. Immers er worden dan maatregelen beschreven op een probleem wat wellicht niet bestaat.
- Probeer je te baseren op feiten en gebruik zo veel mogelijk bronnen van algemeen wetenschappelijk geaccepteerde instituten.
- Probeer meldingen van (brom)tonen (want die moeten hier m.i. wel gemeld kunnen worden) te voorzien van een nauwkeurige aanduiding van datum, tijdstip, locatie, soort toon (continue lage brom, varierende brom, hoe snel varieert de toon, frequentiegebied enz.), de richting van waaruit je de toon waarneemt, weer en metname windcondities (richting en sterkte), je leeftijd enz.
- Wanneer je een bromtoon hoort, probeer te onderzoeken wat de bron zou kunnen zijn door deze verder te onderzoeken, loop in de richting van het geluid.

En als laatste:
- Houdt je aan onze etiquette, ook wel netcode voor wat betreft het posten op dit forum.

Veel plezier!
KML-generator generator

BaDu
Globale moderator
Berichten: 2075
Lid geworden op: 18 mar 2014 13:55
Dichtstbijzijnde trafo: Kattenberg

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door BaDu » 10 mar 2016 16:56

Als belangstellende:
Persoonlijk heb ik deze bromtonen nooit in het wild waargenomen, maar dat wil niet zeggen dat ze er niet zijn.

Het is interessant om hier in deze discussie te onderzoeken of er überhaupt sprake is van een correlatie, want deze correlatie is mijnsinziens nog geenzins aangetoond. Dat de bromtonen in bijvoorbeeld omgeving Zutphen gecorreleerd zijn aan hoogspanningsverbindingen is dan ook naar mijn mening in je post absoluut niet aangetoond.
De omgeving Zutphen zoals weergegeven in jouw plaatje is ca 40km2 groot. Binnen dit gebied zijn een flink aantal potentiële bronnen welke niets met hoogspanning te maken hebben, zo is er sprake van een grote spoor en wegbrug, windmolens, industrieterreinen met zware industrie, sluizen en beweegbare bruggen en nog veel meer. Een betere lokalisatie en tijdstippen van de meldingen zou goed zijn om te bekijken of de hoogspanningsverbindingen er echt iets mee te maken zouden kunnen hebben.

In hoogspanningssystemen ken ik als iemand die professioneel regelmatig in hoogspanningsstations en nabij lijnen verkeerd, de volgende mechanismen voor productie van geluid:
In hoogspanningsstations produceren transformatoren en spoelen een zware lage bromtoon van 100Hz. Dit geluid kan redelijk ver dragen maar is makkelijk te meten dmv een decibelmeter. Deze bromtoon wordt ook geproduceerd in de 10kV (of een andere spanning)/400V trafostations die overal in de steden en dorpen in de wijken staan, dit zijn er letterlijk tienduizenden over het hele land verspreid. Deze vallen over het algemeen wel buiten de scope van deze site.

Verder kan er in stations en bij hoogspanningslijnen sprake zijn van deelontladingen op railsystemen en componenten, dit is een redelijk scherp spetterend sissend geluid. Dit geluid is eigenlijk alleen van toepassing op stations met een spanning van 110kV en hoger (ik heb dit geluid nog nooit gehoord bij 50kV stations of lijnen). Dit geluid wordt over het algemeen sterker/ komt meer voor wanneer er sprake is van een hogere luchtvochtigheid. En bromtoon (100Hz trafobrom of een 50Hz brom) heb ik nog nooit gehoord buiten een hoogspannings- of trafostation.

Voor wat betreft de gezondheidsgevolgen van dit laagfrequent geluid: Deze zijn nooit aangetoond in wetenschappelijke studies tenzij het volume gevaarlijk hoog wordt (>80dB gedurende lange tijd), deze kunnen dan leiden tot doofheid (joh? ja echt! ). Maatregelen zoals een veiligheidsafstand van 2km zoals in je post gesuggereerd is dan ook naar mijn mening vanuit gezondheidsoogpunt absoluut niet nodig. Dat de geluiden hinderlijk en storend kunnen zijn, staat voor mij als een paal boven water. Vandaar mijn deelname aan deze discussie.
KML-generator generator

Peter Forbes
66 kV
Berichten: 68
Lid geworden op: 19 aug 2015 19:35
Dichtstbijzijnde trafo: Marconistraat

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door Peter Forbes » 10 mar 2016 18:37

Mijn 50 kV trafo's brommen ook, zeker als ze laag belast zijn. Van een trafo resoneert er een vloerplaat lekker mee, dus die kan je ook al vanaf een flinke afstand horen. Het is echter volstrekt duidelijk wat de bron van deze brom is, dus ik verwacht dat dit niet geheel is wat je bedoeld.

Voor wat betreft je advies voor het ondergronds brengen van hoogspanningslijnen. Deze techniek staat nog in de kinderschoenen. In Nederland zijn ze al vrij vooruitstrevend met het toepassen van ondergrondse kabel in de buurt van bewoonde gebieden, maar ik dacht wel dat de maximale lengte momenteel op 20 km lag.

Gebruikersavatar
Shrek
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 2492
Lid geworden op: 18 mei 2012 17:53
Dichtstbijzijnde trafo: Wespelaar

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door Shrek » 10 mar 2016 18:38

Geluid is een heel speciaal iets. In tegenstelling tot bijvoorbeeld magnetische velden is het veel meer afhankelijk van omgevingsfactoren en daardoor soms moeilijk te traceren. Bovendien maakt geluid soms (letterlijk) rare kronkels: het kan reflecteren op bepaalde luchtlagen en zich zeer ver verplaatsen. Zo kan ik bij mij thuis soms lawaai van de spoorlijn horen horen, ook al is die 10 km verder. Bij de juiste omstandigheden hoor ik zelfs vliegtuigen opstijgen 20 km hiervandaan. Allemaal maar om aan te tonen dat je de bron van een bepaald geluid niet zomaar kan aanwijzen.
Concreet over de hoogspanningslijnen dan: ik heb hier nog nooit iets anders gehoord dan brommende transfos of het coronaeffect bij vochtig weer. Bovendien zie ik niet meteen een fysisch effect dat op een zekere afstand van zon lijn geluid zou kunnen opwekken.
Moest het geluid van elektriciteit afkomstig zijn is het in ieder geval makkelijk te meten: alles wat geen 50,100 of 150 hz is komt van elders.
Het gebrek aan enige wetenschappelijke onderbouwing door de topicstarter doet mij toch eerder denken aan onzin dan een serieus te nemen zaak.

Gebruikersavatar
Tom
380 kV
Berichten: 2673
Lid geworden op: 24 dec 2012 16:46
Dichtstbijzijnde trafo: Lochem

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door Tom » 10 mar 2016 21:31

Toevallig woon ik in Lochem en aan mijn oren mankeert voor zover ik weet nog niets. Ik kan de waarneming van de bromtoon niet bevestigen, ook al ben ik best gevoelig voor geluid. Aangezien ik ook wel eens sterren kijk en dan de stilte van de nacht ervaar zou een eventueel gebrom me moeten zijn opgevallen. Als het gaat om geluid van hoogspanningslijnen ken ik net als hierboven aangegeven alleen het geluid van de trafo's dat vrij ver kan dragen. Hoewel, wat is ver, mijn ervaring gebaseerd op 's nachts bij trafostation Zwolle Hessenweg is dat het na een paar honderd meter niet meer te horen is. Het knetterende geluid van de isolatoren en het corona effect kan behoorlijk sterk zijn bij 380 kV-lijnen maar is geen bromtoon. Bovendien neemt dat snel af.

Buiten het feit dat ik als mastenliefhebber uiteraard het idee verafschuw van ondergrondse lijnen is mijn mening ook helaas voor topicstarter dat ik vooralsnog geen overtuigende bewijzen heb gezien dat bromtonen reëel zijn.

jwr47
middenspanning
Berichten: 24
Lid geworden op: 08 mar 2016 22:32

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door jwr47 » 10 mar 2016 22:16

Shrek schreef:Geluid is een heel speciaal iets.
Het vreemde is, dat het overdrachtsmechanisme voor het "bromgeluid" helemaal geen geluid hoeft te zijn.
Men kan stellen, dat het een "geluidswaarneming" of "geluidsindruk" is.
Misschien kan zelfs een dove persoon dit "geluid" als geluidsindruk waarnemen.

In http://www.aquiziam.com/mysteries/weird ... -taos-hum/ worden eigenschappen van het bromgeluid te Taos (New Mexico, USA) uit 1989 beschreven:

- Het bromgeluid begon vaak abrupt ("It often had an abrupt beginning.")
- Het was een nauwelijks waarneembaar geluid ("It was always a low barely audible sound")
- Er werd steeds een fluctuerende impulsvorm waargenomen ("There was always a fluctuation in the pulse")

- Er werd in Taos al vastgesteld, dat statistisch gezien 2% van de bevolking dit bromgeluid had waargenomen
("2% of the population of Taos were persistent sufferers or had heard the Taos Hum at some time.")

- Er waren geen acoustische signaalbronnen noch was er enige seismische activiteit aanwijsbaar.
(“no known acoustic signals that might account for the neither hum nor are there any seismic events that might explain it.”)

- Het bromgeluid lijkt veel op een tinnitus.
"Its effect is therefore very much like tinnitus".

Bevreemdend is nu, dat er uitgerekend in een aantal gemeentes zoals Zutphen veel "slachtoffers" optreden, terwijl er in naburige steden of dorpen (afgezien Lochem met 1 melding) zich niemand meldt. Ik wil deze gegeven in deze blog documenteren:
Brommeldingen in de omgeving van Zutphen.JPG
Brommeldingen in de omgeving van Zutphen.JPG (30.43 KiB) 16173 keer bekeken
Overgenomen uit de interactieve Google-Maps-kaart: http://bromtoonzutphen.nl/melden/laagfr ... meldingen/
TomBorger schreef:Toevallig woon ik in Lochem en aan mijn oren mankeert voor zover ik weet nog niets. Ik kan de waarneming van de bromtoon niet bevestigen, ook al ben ik best gevoelig voor geluid.
@Tom: Als inwoner van Lochem weet je ongetwijfeld of er aan de hoogspanningsleidingen (volgens mij 150kV en 380 kV) onlangs werkzaamheden zijn verricht. Er wordt uit Lochem slechts een brommelding gedocumenteerd, maar ik weet niet precies vanwaar en wanneer die melding is geregistreerd.
Zelfs als je eigen gehoor prima is, behoor je kennelijk niet tot degenen, die voor die bromeffecten extreem gevoelig zijn.

Om nu uit te sluiten, dat een naburige hoogspanningsleiding de bron van een bromfenomeen is, wil ik correlaties tussen de eerste meldingen en eventuele, locale veranderingen aan de hoogspanningsleidingen registreren.

Voor dat doel is de datumsregistratie interessant van bijvoorbeeld de meldingen in Zutphen, die (vermoedelijk) in de database van de "Belangengroep Bromtoon Zutphen" ter beschikking staan. Ik heb deze opgevraagd, maar nog niets ontvangen.

Interessant is anderzijds, wanneer de 150kV- en 380kV-hoogspanningsleidingen in Zutphen en omgeving zijn gebouwd, eventueel veranderd en wellicht ook met nieuwe aansluitingen belast zijn. De vraag is of iemand uit het forum deze vragen kan beantwoorden.

Bij de hoogspanningsleiding te Waalre is een foto genomen en gepubliceerd in "Namen en rugnummers" door ElektroThriller. De foto is gedateerd 28 maart 2015 en gedocumenteerd als "IMG_1203B_800.jpg [ 932.12 KiB | 37 keer bekeken ]".

Daarop wordt door Peter een commentaar geleverd: Mooie foto van de verhoogde mast bij Waalre (Geplaatst: 28 maart 2015 23:54).
De vraag is nu: wat betekent hier het "verhogen" van de mast?
Is dat een tijdelijk opkrikken van de mast, die na enkele dagen montagewerkzaamheden weer wordt "verlaagd"?

Ook hier is de vraag of hier in de afgelopen maanden werkzaamheden zijn verricht en wanneer de leiding (eventueel met een ander belastingsprofiel) weer werd geactiveerd.

Bestaat er een database, waar men de werkzaamheden aan hoogspanningsleidingen kan aflezen?
Ook in Waalre zijn er meerdere mensen, die zich hebben gemeld.

De melding van de "bromvanwaalre" luidt:
Sinds eind vorig jaar hebben steeds meer mensen in Waalre, allen in de buurt van de Gestelsestraat, hinder van een bromtoon. Een verzoek aan de gemeente Waalre om een onderzoek in te stellen is door hen afgewezen omdat er geen veranderingen in de omgeving zijn geweest die een verklaring zouden kunnen geven voor de recentelijk ontstane bromtoon. Bewoners nemen daar geen genoegen mee en hebben zich nu een facebook pagina ingesteld voor nieuwe meldingen over LFg in Waalre: http://www.facebook.com/bromvanwaalre
Voor Waalre geldt dus de relatief onnauwkeurige datumsspecificatie: "eind vorig jaar". Als er kort tevoren een hoogspanningsleiding in bedrijf werd genomen, kan er een samenhang nader worden onderzocht.

Deze speurtocht naar de samenhang tussen het begin van storingen en de werkzaamheden aan hoogspanningsleidingen lijkt mij een gezonde uitgangsbasis.

jwr47
middenspanning
Berichten: 24
Lid geworden op: 08 mar 2016 22:32

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door jwr47 » 10 mar 2016 23:18

BaDu schreef: Voor wat betreft de gezondheidsgevolgen van dit laagfrequent geluid: Deze zijn nooit aangetoond in wetenschappelijke studies tenzij het volume gevaarlijk hoog wordt (>80dB gedurende lange tijd), deze kunnen dan leiden tot doofheid (joh? ja echt! ). Maatregelen zoals een veiligheidsafstand van 2km zoals in je post gesuggereerd is dan ook naar mijn mening vanuit gezondheidsoogpunt absoluut niet nodig. Dat de geluiden hinderlijk en storend kunnen zijn, staat voor mij als een paal boven water. Vandaar mijn deelname aan deze discussie.
In Gezondheidsrisico's van bovengrondse hoogspanningslijnen (http://www.visioen.nl/hoogspanning/gezondheid.htm) staat:
Het Belgische ministerie van Gezondheid heeft in 2004 een veel strengere norm afgekondigd. In het 'Binnenmilieubesluit' is vastgelegd dat in woningen, maar ook in scholen en crèches, een belasting van maximaal 0,2 microTesla het uitgangspunt zou moeten zijn. Dat is twee keer zo streng als de norm die in Nederland geldt.
Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) laat dus 0,4 µT toe.

Formules

Het gebied, dat bij Zutphen door brom wordt gestoord is ongeveer 4km x 4km groot. Als wij een storingsbron in het midden aannemen, moet de verbodszone voor woningen minstens 2 tot 3 km rondom dit centrum vastgelegd worden. Als een hoogspanningsleiding als storingsbron geindentificeerd wordt, mag men - om absoluut bromvrij te kunnen slapen - binnen 2km rondom deze hoogspanningsleiding geen woningbouw toelaten.
Brommeldingen in de omgeving van Zutphen.JPG
Brommeldingen in de omgeving van Zutphen.JPG (30.43 KiB) 16163 keer bekeken
Bij 2000m afstand en 1000 Ampère stroomsterkte door een stroomgeleider wordt bijvoorbeeld de grens 0,1 Microtesla bereikt.
De grenswaarde van 0,1 Microtesla is de laagste grenswaarde, die ik in een Duitse website gevonden heb:

Gesundheitsrisiko Hochspannung http://www.pro-oespel.de/risiko_hochsp.htm beschrijft het als volgt:

Internationale Studien belegen, dass schon bei einer magnetischen Dauerexposition von über 0,2 Mikrotesla mit einem erhöhten Leukämierisiko bei Kindern zu rechnen ist. Richtwerte von 0,1 bis 1,0 Mikrotesla werden in verschiedenen Vorsorgeempfehlungen genannt. 100 Mikrotesla sind die Obergrenze laut Gesetz!

Deze grenswaarde wordt bij een stroomsterkte van 1000 A bereikt: (http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hb ... agcur.html)
For a current I = 1000 Amperes and radial distance r = 2000 m, the magnetic field is B = 1e-7 Tesla ((0,1 µT) ofwel: 0.0000001 Tesla) = 0.001 Gauss.
Als de hoogspanningslijn(en) in Zutphen als veroorzaker worden geindentificeerd, moet men in 2km omgeving de bewoning bromvrij maken, wat in mijn ogen alleen door een onderaardse hoogspanningslijn zinvol gerealiseerd kan worden. Deze leiding wordt dan ca. 5 of 6 km lang.


Onderaardse hoogspanningkabels zijn intussen tamelijk gewoon geworden.
In Bristol heeft men onder de rivier Aven parallel aan de Aust Severn Powerline Crossing https://en.wikipedia.org/wiki/Aust_Seve ... e_Crossing een extra onderaardse hoogspanningsleiding gemonteerd. Dit is de Severn-Wye Cable Tunnel http://ieeexplore.ieee.org/stamp/stamp. ... er=5179369 (in pdf-formaat.

Het vreemde is nu, dat al 7 jaar na de opbouw van de 150m hoge masten van de Aust Severn Powerline Crossing een onderaadse hoogspanningsleiding (met oliekoeling!) werd aangelegd en daarna de bromstoringen van Bristol een aantal jaren verdwenen zijn. Nu zijn deze weer teruggekeerd. https://de.scribd.com/doc/302859437/The ... ristol-Hum
Waarom men in Bristol al na 7 jaar een ondergrondse kabel nodig had, staat nergens vermeld.

Een onderaardse hoogspanningsleiding is dus mogelijk, maar wel duur. Het is de vraag of en hoe wij de noodzaak voor een onderaardse verbinding kunnen bewijzen.

BaDu
Globale moderator
Berichten: 2075
Lid geworden op: 18 mar 2014 13:55
Dichtstbijzijnde trafo: Kattenberg

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door BaDu » 11 mar 2016 09:11

Er worden hier twee natuurkundige fenomenen door elkaar gehaald:
(Elektro)Magnetische veldsterkte gemeten in Tesla en Geluiddruk gemeten in dB (of beter dB(A)).

Er is GEEN verband tussen deze twee grootheden, een veld van 0,4microtesla heeft absoluut niets te maken met bromtonen die worden waargenomen door mensen. Het enige mechanisme wat dit zou kunnen veroorzaken is wanneer wij als mensen (of een groep onder ons) ineens zouden beschikken over een extra zintuig voor magnetische velden. Ik sluit niets helemaal uit, immers ook postduiven hebben waarschijnlijk zoiets, maar in zoogdieren is zoiets nooit aangetoond en hoort voor mij voorlopig tot het land van de fabelen of speculatie. Zie de door Joannes aangehaalde Taos site, welke door mij persoonlijk wordt gekwalificeerd als niet wetenschappelijk, het niveau komt niet veel verder dan een gemiddelde aflevering van de x-files.

De stroomsterkte van 1000A leidt inderdaad tot een sterkte van 0,1 microTesla op 2000m afstand, echter dit is wanneer er sprake zou zijn van één geleider. Een hoogspanningslijn heeft drie-fasen die qua veldrichting 120 graden tov elkaar gedraaid zijn. Het veld van één geleider wordt daardoor voor een heel groot gedeelte opgeheven door de velden van de andere fasen. Het resterende veld heeft een frequentie van 150Hz. Er worden door TenneT uitgebreide berekeningen gedaan voor nieuwe lijnen waarbij een veldsterkte van 0,4 micro Tesla (RIVM advies) wordt gehanteerd als veilige waarde. Dit levert over het algemeen een zone van maximaal 300m breed op (met de oude vakwerkmasten op 380kV) waarbinnen gevoelige bebouwing moet worden vermeden. Deze waarde van 0,4 microTesla is niet gebaseerd op een geluidsrisico maar op andere gezondsheidsrisico's zoals Leukemie (zoals RIVM ook al aangeeft).

(Overigens heeft het aardmagnetisch veld in west-europa een waarde van 48 microTesla, maar dit is een veld met constante richting)

Verder valt me op dat de door Joannes aangehaald site van LFg Zutpen een aantal mogelijke bronnen noemt, maar daarbij bevindt zich geen hoogspanningsverbinding of hoogspanningsstation. Kennelijk wordt hoogspanning ook door deze belangengroep niet als storingsbron gezien. De mogelijke bronnen die daar genoemd zijn, zijn mi inderdaad veel waarschijnlijker dan hoogspanning.
Verder wordt op de site geschreven dat het geluid 's avonds (rond 23:00 uur) sterker wordt en rond 6:30 weer afneemt. Dit zijn net de periodes dat het HS net laag belast wordt en dus trafogeluid zoals Peter Forbes aangeeft wat hoger kan zijn.
KML-generator generator

BaDu
Globale moderator
Berichten: 2075
Lid geworden op: 18 mar 2014 13:55
Dichtstbijzijnde trafo: Kattenberg

Re: Discussie over de bromtoon en laagfrequente stoorsignale

Bericht door BaDu » 11 mar 2016 09:40

Al lezende in deze "analyse" kwam ik een aantal mij bekend voorkomende stellingen tegen die hierin als verwijzingen worden gehanteerd. De analyse is geschreven op persoonlijke titel, niet "peer-reviewed" en bijgevolg niet wetenschappelijk.
Verder lezend blijkt "de analyse" geschreven door een gebruiker genaamd jwr47 (komt bekend voor).
Ik kan deze bron dan ook niet serieus nemen, het is een gevalletje "Wij-van-WC-eend-adviseren-WC-eend".

@Joannes: Ik verzoek je meer serieuze bronnen te hanteren anders gaat deze als serieus bedoelde discussie ten onder aan het WC-eend syndroom.
KML-generator generator

Plaats reactie