interconnecties NoordEuropa

Discussieer mee over de wereld van het grootschalig elektriciteitsnet en alles wat daarmee te maken heeft
Plaats reactie
Gebruikersavatar
gossejensma
Nieuw forumlid. Wees vriendelijk voor 'm ;-)
Berichten: 3
Lid geworden op: 08 dec 2021 01:18

interconnecties NoordEuropa

Bericht door gossejensma » 08 dec 2021 09:52

Ik ben me aan het verdiepen inter-connecties (kabels) tussen landen in (Noord-) Europa, o.a. tussen Nederland en Denemarken, Noorwegen, Engeland Duitsland en België.
Info te vinden o.a. via de websites van EPEXspot en Stattnet (Nordic Power System). Je ziet dan waar de hoge stroomprijzen vandaan komen.

Ik heb aan Stattnet gevraagd of er ook handel over meerdere landen mogelijk is, bijv. Duitsland (Tennet Germany) koopt stroom van Noorwegen (waar geen directe kabel tussen ligt) kan er dan stroom worden vervoerd van het tussenliggende land Denemarken.
Van Stattnet heb ik geen begrijpelijk antwoord gekregen.

Heeft iemand kennis van hoe dit werkt?

Alternatief is uiteraard dat er alleen gehandeld zou kunnen worden tussen de twee netbeheerder aan de beide uiteindes van een kabel.

pietje
220 kV
Berichten: 265
Lid geworden op: 13 apr 2020 10:04

Re: interconnecties NoordEuropa

Bericht door pietje » 08 dec 2021 10:55

Euh, ik hoop dat je hier niet een uitleg van enkele regeltjes verwacht, waarbij je ineens het hele systeem kent?
Ik ken het zelf ook maar heel beperkt, maar ik wil wel enkele dingen delen die ik weet.

In het Entso-e netwerk, zijn er regio's die aan marktkoppeling doen.
Op momenten dat markten gekoppeld zijn, wil dat vooral zeggen dat productie, verbruik en transport zodanig in evenwicht zijn, dat ze als 1 markt aanzien worden met eenzelfde day-ahead prijs.
als je bv de grafiek hier bekijkt: https://www.rte-france.com/en/eco2mix/market-data
kan je oa. zien dat vanavond om 19 uur de stroomprijs in Frankrijk dezelfde is als die in België, Nederland, Duitsland+luxemburg, Oostenrijk en Noord-Italië.
Spanje en Portugal zijn ook meestal met mekaar gekoppeld.
Zaterdag 4 december kan je zelfs zien dat er gedurende een groot deel van de dag een marktkoppeling was met bijna alle betrokken landen
Hoe het verder in Europa zit qua koppeling weet ik ook niet zo direct.

Dat gaat uiteindelijk alleen over de elektriciteitsprijs, daar komen dus nog transportkosten bij, die in elk land verschillend zijn.
Of de koppeling tussen 2 landen of regio's al dan niet behouden blijft, hangt uiteindelijk af van de capaciteit op de interconnecties, zowel op AC als DC, en het evenwicht tussen vraag en aanbod

Gebruikersavatar
gossejensma
Nieuw forumlid. Wees vriendelijk voor 'm ;-)
Berichten: 3
Lid geworden op: 08 dec 2021 01:18

Re: interconnecties NoordEuropa

Bericht door gossejensma » 08 dec 2021 12:27

Blij verrast door het snelle antwoord.
Het is inderdaad moeilijke materie. Ik heb ook al heel wat regulations etc documenten doorgeworsteld, maar op mijn specifieke vraag: "Kun je handelen met een land waarmee je geen directe kabel hebt liggen" nog geen antwoord gevonden.
Ook bij Statnett of Nord Pool (beheerder o.a. Scandinavische landen) niet.

Je kunt wel zien dat het er op Epexspot day-ahead groothandelsprijzen op dit moment (8/12/2021, tussen 12.00 en 13.00 uur) ruig aan toegaat.
Terwijl de prijs in Nederland €188,50 is, is die in Finland €544,41 ( gisteren iets van €650 per Mw ! ). "Normale" prijs voor Nederland is 20 to 30 €per Mw. Ik heb zelfs wel eens een negatieve prijs voor Denemarken gezien.
Ook in de noordelijk prijs-area's van Zweden is die prijs hoog (€85,45) terwijl een prijs van rond de €10 normaler is.

Ik las vandaag een krantenbericht dat naar verwachting de gasprijs na de jaarwisseling wel weer gaat dalen, maar naar verwachting de stroom prijzen nog langer zeer ongewoon hoog kunnen blijven.

Gebruikersavatar
gossejensma
Nieuw forumlid. Wees vriendelijk voor 'm ;-)
Berichten: 3
Lid geworden op: 08 dec 2021 01:18

Re: interconnecties NoordEuropa

Bericht door gossejensma » 08 dec 2021 12:38

Het zijn - voor zover ik het begrijp - "impliciete" prijzen: je kunt alleen stroom kopen samen met transportcapaciteit. Als er geen ruimte op de kabel is is het aanbod 0 Mw.
Maar er zijn momenten zijn dat de kabels niet volledig benut worden (bijvoorbeeld tussen Noorwegen (Statnett)- Denemarken(Energinet) EN Denemarken - oostelijk Duitsland (50Hz), dan zou het mogelijk kunnen zijn dat 50HZ stroom koopt van Statnett.

Dweep
150 kV
Berichten: 153
Lid geworden op: 16 mei 2017 02:48
Dichtstbijzijnde trafo: Ridderkerk

Re: interconnecties NoordEuropa

Bericht door Dweep » 08 dec 2021 18:17

gossejensma schreef:
08 dec 2021 09:52

Ik heb aan Stattnet gevraagd of er ook handel over meerdere landen mogelijk is, bijv. Duitsland (Tennet Germany) koopt stroom van Noorwegen (waar geen directe kabel tussen ligt) kan er dan stroom worden vervoerd van het tussenliggende land Denemarken.
Weldegelijk, check: 8-)
https://www.tennet.eu/nl/ons-hoogspann ... /nordlink/

Dweep
150 kV
Berichten: 153
Lid geworden op: 16 mei 2017 02:48
Dichtstbijzijnde trafo: Ridderkerk

Re: interconnecties NoordEuropa

Bericht door Dweep » 08 dec 2021 18:38

Prijs day ahead wordt bepaald door wat er voor 09 uur aangeboden wordt wat men verwacht de volgende dag KAN produceren en wat er Wordt verwacht gebruikt te worden.
Prijs voor het opwekken is tegenwoordig sterk afhankelijk van
Verwachte windopwekking
Verwachte zon opwekking
Prijs brandstof, denk aan kolen en momenteel dure aardgas (TTF) https://www.theice.com/products/279966 ... tures/data
CO2 prijs https://www.eex.com/en/market-data/env ... ion-market
Landen zoals Noorwegen hebben veel waterkracht en zijn relatief goedkoop.
Met meer vraag uit Duitsland (Nrdlink), Nederland (NorNed), gaat ook daar prijs iets op.

Hier rolt dan vraag aanbod prijs uit https://www.epexspot.com/en/market-data
Zomerdag met stevige wind is de kans groot er uit renewables zoveel aanbod komt de prijzen zelfs onder 0 euro gaan, gek gezegd je krijgt geld toe als je afname creëren kan…
Gevolg fossiele opwek staat uit bedrijf, of worden door netbeheerders betaald bij te blijven voor netstabiliteit (frequentie ondersteuning en of blindlast )
Zijn er dagen, zoals vorige week , met weinig tot geen wind en grauwe mistige dagen, ook wel dunkelflaute genaamd, dan steunen we puur op fossiele opwek met hun prijs.
En met de gekte op de markt nu met te weinig reserves, crona, uitfaseren kolen opwek.
Interessant is wie gaat straks de reserves betalen?

Henk
150 kV
Berichten: 184
Lid geworden op: 19 mei 2013 18:31
Dichtstbijzijnde trafo: Steenwijk Onna

Re: interconnecties NoordEuropa

Bericht door Henk » 25 dec 2021 09:07

Uiteindelijk zijn netbeheerders verantwoordelijk voor de netstabiliteit en dus ook om reservevermogen te contracteren en aan te spreken.
Betalen doen uiteindelijk wij dat, de afnemers (huishoudens en bedrijven) via de netwerkvergoeding.

Plaats reactie