HoogspanningsNet Forum

Reconstructie van de grote stroomstoring op dinsdag 17 januari in Amsterdam e.o.
Zie NRC Handelsblad van dit weekend. Vandaag nog een exemplaar van deze krant kopen in de kiosk loont.
Even een mitigerende opmerking. De stations Hemweg (en trouwens ook Diemen) waren van Nuon en zijn door Tennet overgenomen. Tenzij geen lering is getrokken uit dit soort incidenten ligt herhaling op de loer en komen er meer lijken uit de kast.

een stuk op de website
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/07/07/ko ... 3-a1565893

vooral interessant vind de weergave van het bij schakelen van de verschillende stations en de delen welke dan bij deze stations horen.

Er zwerft hier nog ergens een filmpje rond van/over Reddyn waarin wordt getoond wat er bij edn schakelhandeling komt kijken, in dit geval toevallig ook het losnemen van een volledige 150/50 trafo. Ik weet zo even niet meer waar precies, maar hij duurt wel twaalf minuten en staat ook op youtube. De bijna militaire protocolprecisie komt daar ook uit naar voren.

Het artikel zelf leest ook online als een spannend jongensboek en vrijwel altijd is het jargongebruik correct, op wat informatie over elektrische velden na. Maar verder is het een aanrader. Geeft ook een mooi beeld van wat er (goed) ging bij de stroomnetbeheerders, en jammerlijk mis ging bij de spoornetbeheerders... Goed ook dat er aandacht is voor hoe snel gas en telecom worden meegetrokken als de stroom klapt.

Alleen euh.. melkveehouders geen aggregaten meer? Misschien in het westen niet, maar kom eens op de koffie in oostelijk Drenthe, met het tot 2011 zwakke en kwetsbare plaatselijke 110 kV-net. Vrijwel ieder bedrijf heeft er eentje.

NRC schreef:De ontwerpfout van het meer dan veertig jaar oude station Hemweg was, zo benadrukte Tennet, gemaakt in de tijd voordat het staatsbedrijf er eigenaar van was. Tennet nam het beheer van dit hoogspanningsstation begin deze eeuw over van de regionale netbeheerder Liander. Na de storing heeft Tennet „alle overgedragen hoogspanningsstations bekeken”. Daar zijn geen ontwerpfouten gevonden.

Dat zijn 2 statements die niet gelijktijdig kunnen gelden, of de ontwerpfout zal al in het station bij de overdracht naar Tennet, dan hebben de kontrollerende technici deze niet opgemerkt, of deze technici hebben wel goed gewerkt, en zat de ontwerpfout zat er niet in bij overdracht en is dan tijdens de beheersperiode van Tenner erin-gerepareerd.
De datum op de tekening waar deze ongewenste verbinding op getekend staat geeft uitsluitsel, maar in beide gevallen heeft Tennet hier steken laten vallen, niet in de laatste plaats door deze sluimerende fout 15+ jaar niet op te merken, met de bekende consequenties.

Interessant stuk,Vind het alleen grappig dat een meettrafo ontploft.Ok er zal denkelijk veel stroom door lopen,maar niet door dat 1mm dikke draadje.
Ook dat het draadje "verroest" is door binnen dringend water is zo,n kreet.Alleen als zo,n draad in de loop der tijd oxideert wordt vast zijn wwerstand anders en dat zal toch wel ergens effect op hebben, of dat draadje er nu wel of niet moest zijn.
Ben wel benieuwd naar het OS en de programmeer taal dat ze in Ede en Arnhem gebruiken.
En de meest funeste zin " leveranciers van hoogspanningscomponenten die wereldwijd steeds vaker hun producten aan het internet willen koppelen"
Zolang er nog regeringen bestaan de meest domme zet die ze kunnen doen.

aardbewoner schreef: ↑

09 jul 2017 14:02

Interessant stuk,Vind het alleen grappig dat een meettrafo ontploft.Ok er zal denkelijk veel stroom door lopen,maar niet door dat 1mm dikke draadje.
Ook dat het draadje "verroest" is door binnen dringend water is zo,n kreet.Alleen als zo,n draad in de loop der tijd oxideert wordt vast zijn wwerstand anders en dat zal toch wel ergens effect op hebben, of dat draadje er nu wel of niet moest zijn.
Ben wel benieuwd naar het OS en de programmeer taal dat ze in Ede en Arnhem gebruiken.
En de meest funeste zin " leveranciers van hoogspanningscomponenten die wereldwijd steeds vaker hun producten aan het internet willen koppelen"
Zolang er nog regeringen bestaan de meest domme zet die ze kunnen doen.

Het betreffende draadje is een beetje een complex ding en voert niet de eigenlijke stroom en hoogspanning van het station, en de functie wordt eigenlijk in het stuk wel redelijk uitgelegd: Het zorgt voor een goede gedefinieerde spanningsverdeling binnen in de kop van de stroommeettrafo. Wanneer dit draadje afwezig is ontstaan binnen in de stroommeettrafo grote spanningsverschillen over het isolatie materiaal. Hierdoor ontstaan op dit materiaal deelontladingen (je ziet dan letterlijk vonken over het oppervlak springen), deze deel ontladingen breken het isolatie materiaal af waardoor het verkoold. De verkoling geleidt en uit eindelijk (na maanden/jaren) is de isolatie waarde zover afgenomen dat het materiaal doorslaat met het bekende gevolg.

Binnen de centrale posten in Arnhem en Ede wordt gebruik gemaakt van een SCADA*)-clients die de data weergeven. Deze clients halen hun data van SCADA-servers. Deze SCADA servers verzamelen de data van alle stations via een speciaal eigen en van internet afgesloten netwerk. Welk OS en programmertaal gebruikt wordt weet ik niet, dat zal ook wel min of meer geheim zijn.

Het direct aan internet koppelen van de hoogspanningscomponenten aan internet is idd iets wat je echt niet moet willen. Wel worden deze componenten altijd opgenomen in een eigen separaat netwerk. De bedoeling is dat netwerk volledig gescheiden te houden van internet. Ik weet dat TenneT bijv. daar wel strak op zit. De moeilijkheid zit in het tijdens gebruik gescheiden houden van dit netwerk een wifi routertje is snel ingeplugged. Neem van mij aan dat daar maatregelen voor getroffen zijn (welke dat zijn ga ik hier niet op in).

*): SCADA: Supervisory Control And Data Acquisition

aardbewoner schreef: ↑

09 jul 2017 14:02

Ben wel benieuwd naar het OS en de programmeer taal dat ze in Ede en Arnhem gebruiken.

Ach, de keuze is vandaag relatief beperkt, zulke systemen worden als client/server systeme uitgevoerd waar de servers "ergens" in een distributed cloud zitten en grote DB paketten als SQL-server of Oracle draaien. de Clients draaien dan al naar gelang de te verrichten taken zoiets als ArcGis, Autocad, Vision, Asset-beheer en dan ook SCADA. Al deze pakketten hebben andere fabrikanten, die elk eigen visie op de toegepaste ontwikkelingstools hebben. Het draait allemaal op windows, dus de keuze is smal.
Vroegehh kwamen complete SCADA-systemen uit een hand, Nokia (ja, die) was daar ook een leverancier en we gebruikten in die (pre-windows) tijd minicomputers van DEC en in eigen huis geproduceerde process-IO hardware. Geheugen was duur, en performance belangrijk, dus werd de hele zaak in Assembler (machinetaal) geprogrammeerd. Schijvengeheugens waren nog duurder, en ook niet erg betrouwbaar. Die werden dus alleen off-line gebruikt. De hele zaak zat in 48 kb Kerngeheugen. Dit systeem was van 1976 tot 1991 24/7 in bedrijf, met totaal +- 80 uur downtijd. Het vervangende AEG-systeem was maar 4 jaar aktief, en draaide op embedded PC's met sprcifieke AEG-sw.
Later werd in grotere stijl geheel noord Holland (het ENW-tijdperk) van een uniform SCADA netwerk voorzien, Leverancier Siemens, en die gebruikten SUN-spark en ultraspark workstations, dus dat draaide dan onder SUN-Solaris, een unix derivaat. In deze tijd waren er al standaards voor RTU-protokollen, zodat grote delen van reeds bestaande systemen in de nieuwe generatie SCADA konden invloeien.
Het huidige hardware landschap wordt volledig door de intel architectuur gedomineerd, zodat daar de keuze van de fabrikant niet veel meer uitmaakt, het is allemaal veel van hetzelfde... Moderne SCADA sw wordt o.a. door de bekende partijen als ABB, Siemens, Ahstom, maar ook Mitshiubishi en NEC ect. gelevert.

Knarvel schreef: ↑

09 jul 2017 09:33

NRC schreef:De ontwerpfout van het meer dan veertig jaar oude station Hemweg was, zo benadrukte Tennet, gemaakt in de tijd voordat het staatsbedrijf er eigenaar van was. Tennet nam het beheer van dit hoogspanningsstation begin deze eeuw over van de regionale netbeheerder Liander. Na de storing heeft Tennet „alle overgedragen hoogspanningsstations bekeken”. Daar zijn geen ontwerpfouten gevonden.

Dat zijn 2 statements die niet gelijktijdig kunnen gelden, of de ontwerpfout zal al in het station bij de overdracht naar Tennet, dan hebben de kontrollerende technici deze niet opgemerkt, of deze technici hebben wel goed gewerkt, en zat de ontwerpfout zat er niet in bij overdracht en is dan tijdens de beheersperiode van Tenner erin-gerepareerd.

Er staat "na de storing", dus niet bij de overname. Bij de overname is deze controle niet gedaan waardoor dit kon gebeuren, na de storing zijn de overige stations bekeken en hebben ze dezelfde fout niet gevonden.

Inderdaad, daar heb ik dat verkeerd gelezen en een onjuiste conclusie getrokken, neem alles terug.
Toch blijft het interessant de datering van documentatie waar deze fout inzit te weten...